Budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób zapewniający w razie pożaru niżej wymienione wymagania (1)
1) nośność konstrukcji przez czas wynikający z rozporządzenia,
2) ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia i dymu w budynku,
3) ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru na sąsiednie budynki,
4) możliwość ewakuacji ludzi, a także uwzględniający bezpieczeństwo ekip ratowniczych.
Jednym ze sposobów na wypełnienie tych wymagań to strefy pożarowe w obiektach
Strefa to wydzielona w obiekcie budowlanym i zamknięta kubatura w której zakłada się że może powstać pożar a w razie jego powstania , dym ,temperatura i ogień nie przekroczą wydzielonej strefy, lub strefa to kubatura do której w której nie może wystąpić , dym (inne gazy) ,temperatura i ogień i w której należy zapewnić czas na bezpieczną ewakuację ludzi i mienia z płonącego budynku, a także umożliwić działanie grupom ratowniczym.
W zależności od przeznaczenia obiektu, ilości zgromadzonej w nim energii, wysokości, ilości kondygnacji i wielu innych czynników projektowane strefy posiadają zróżnicowane wymagania techniczne w zakresie dymoszczelności S, odporności ogniowej EI, wytrzymałości R.
Granice stref są wykonywane ze specjalnej konstrukcji: ściany lub stropy, mają one zagwarantować nienaruszalność konstrukcji budynku w przypadku pożaru. Wszystkie elementy wyposażenia budynku takie jak instalacje, drzwi, okna powinny posiadać specjalne zabezpieczenia ogniochronne. W przypadku drzwi i okien stosowane są uszczelki ogniochronne oraz piany ogniochronne i masy ogniochronne. Do uszczelniania przejść p.poż rur palnych lub metalowych stosuje się najczęściej kołnierze ogniowe, opaski ogniowe, taśmy ogniowe czy różnego rodzaju pasty ogniochronne. Szczelność przejść pożarowych przez ściany i stropy oddzielenia pożarowego: kabli, przewodów oraz koryt kablowych zabezpiecza się najczęściej przy użyciu farby ogniochronnej. Takie działania poza umożliwieniem sprawnej ewakuacji ludzi mają na celu także ograniczenie rozmiarów strat materialnych powstałych w wyniku pożaru.
Przejścia pożarowe rur oraz instalacji elektrycznych zapobiegające penetracji ognia, zimnego i gorącego dymu, a także wysokiej temperatury przez przegrody pożarowe nazywane są zazwyczaj przejściami pożarowymi, przejściami ogniowymi lub przejściami ogniochronnymi lub przepustami instalacyjnymi. Przejścia pożarowe, podobnie jak ściany i stropy oddzielenia pożarowego posiadają klasy odporności ogniowej. Najczęściej spotykane w Polsce klasy przejść pożarowych to:
EI 120 oraz EI 240 – oznaczające, iż przejście pożarowe zapewnia szczelność ogniową oraz chroni przed rozprzestrzenianiem się czadu i dymu przez okres odpowiednio 120 i 240 minut. Jest to czas pozwalający na bezpieczną ewakuację z płonącego budynku.
Przejścia pożarowe, czyli dokładnie uszczelnione produktami ogniochronnymi miejsca w konstrukcji budynku, w których instalacje przechodzą przez przegrody są oznaczane specjalnymi metryczkami w postaci tabliczek lub naklejek zawierających informację o rodzaju przejścia pożarowego, materiałach ogniochronnych użytych do uszczelnienia danego przejścia pożarowego, wykonawcy zabezpieczenia pożarowego a także datę wykonania przejścia pożarowego. Zarówno w przypadku gdy przejście pożarowe stanowi przepust, przez który przechodzi jeden rodzaj rury lub kabla, jak i przy przejściach pożarowych kombinowanych, które składają się z wielu różnych rodzajów instalacji zabezpieczanych ogniowo razem ( np. rury palne, w izolacji, trasy kablowe), informacja o każdym przejściu pożarowym zamieszczana jest w dokumentacji budowy.
Przy wykonywaniu przejść pożarowych należy zwrócić uwagę na kilka aspektów, zarówno w zakresie doboru materiałów ogniochronnych jak i sposobie wykonania przejścia pożarowego.
Przejścia pożarowe muszą być zabezpieczone przed rozprzestrzenianiem się ognia oraz temperatury z jednej strony przegrody na drugą stronę. Ważna jest też konstrukcja samej przegrody, w której przejście pożarowe zostało zbudowane. Konstrukcja przejścia pożarowego powinna być wykonana w taki sposób aby umożliwiała późniejsze modyfikacje, remonty, naprawy instalacji.
Przejścia pożarowe ingerują w konstrukcję ścian i stropów i tym samym wymagają odpowiednich środków biernej ochrony pożarowej. Jeśli nie zostaną odpowiednio zabezpieczone przed to mogą pozwalać na rozprzestrzeniania ognia. Przejścia pożarowe muszą posiadać taką samą klasę odporności ogniowej jak przegroda w której je wykonano, oraz być odporne na działanie ognia i wysokiej temperatury, a przegroda w miejscu przejścia p.poż. musi zachować odpowiednią szczelność ogniową i temperaturową.
Zabezpieczenia przejść pożarowych rur przez przegrody - ważne informacje przy wyborze rozwiązania:
Rodzaj i materiał zabezpieczanej ogniowo rury, kable,
Średnica i grubość ścianki zabezpieczanej ogniowo rury, kabli
Materiał, grubość i klasa palności izolacji na zabezpieczanej rurze
Rodzaj i gęstość materiału przegrody p.poż.
Grubość przegrody p.poż.
Wymagana odporność ogniowa EI przejścia pożarowego
Przejścia pożarowe rur niepalnych
W wyniku nagłego wzrostu temperatury rury niepalne są przewodnikiem ciepła i mogą przyczynić się do rozprzestrzeniania się zasięgu pożaru. Aby uniknąć ww. sytuacji przejścia pożarowe rur niepalnych zabezpiecza się ogniochronnie w następujący sposób:
Do zabezpieczenia przejść pożarowych rur niepalnych bez izolacji stosujemy pastę ogniochronną Flame Cabel Pasta I. Reaguje ona na temperaturę zwiększając swoją objętość przez co powstaje na rurze izolacja termiczna zapobiegająca penetracji po rurze, wysokiej temperatury na drugą stronę przegrody. Flame Cabel pasta I służy głównie do izolowania i ognioochronnego zabezpieczania przejść pożarowych rur stalowych, miedzianych i żeliwnych, nieizolowanych przez ściany i stropy.
Do zabezpieczania przejść pożarowych rur niepalnych izolowanych wełną mineralną służy pasta ogniochronna Flame Cabel Pasta A. Jest to czyli jednoskładnikową pasta ablacyjna (umożliwiającą obniżenie temperatury poprzez stopniowe topnienie i odparowywanie). Pasta ogniochronna Flame Cabel Pasta A przeznaczona jest głównie do ochrony przeciwpożarowej wełny mineralnej stosowanej jako otulina izolacyjna a także jako wypełnienie przejść pożarowych.
Przejścia pożarowe rur izolowanych piankami kauczukowymi lub PE można zabezpieczyć, Ogniochronną opaską pęczniejąca MULTITUBE, która jest taśmą polimerowa z domieszką grafitu i innych składników sprawiających, że przy montażu jest ona gładka i elastyczna. Pod działaniem wysokiej temperatury opaska ogniowa MULTITUBE zwiększa swoją objętość zamykając otwór wraz z rurą palną lub w przypadku rur niepalnych zaciskając izolację na której jest nawinięta. Opaskę ogniochronną MULTITUBE montuje się w wewnątrz przegrody pożarowej.
Innym sposobem zabezpieczenia przejść pożarowych rur i kabli jest zastosowanie Kołnierzy ogniochronnych CarboCollar CC. Jest to opaska ogniowa zamknięta w zewnętrznej osłonie wykonanej z jednolitej lub wielosegmentowej nierdzewnej blachy stalowej. Kołnierze ogniochronne zakładane są na rurę i mocowane są kotwami do przegrody, przejścia pożarowego które zabezpieczają.
Przejścia pożarowe rur palnych
Rury palne jak sama nazwa wskazuje nie są odporne na działanie ognia przez co w łatwy sposób przyczyniają się do jego rozprzestrzeniania. Aby uniknąć ww. sytuacji przejścia pożarowe rur palnych zabezpiecza się w następujący sposób:
Idealnym rozwiązaniem do wykonywania przejść pożarowych rur palnych bez izolacji przez ściany i stropy oddzielenia pożarowego są ogniochronne opaski pęczniejąca CarboWrap CW, które są dostarczane w formie gotowego wyrobu. Składają się z jednej lub kilku warstw wkładów pęczniejących, umieszczonych w zamkniętej osłonie z folii PCV.
Innym sposobem zabezpieczenia rur palnych bez izolacji w przejściach pożarowych jest zastosowanie opisywanej wcześniej ogniochronnej opaski pęczniejącej MULTITUBE.
Przejścia pożarowe rur palnych mogą być także wykonywane z zastosowaniem kołnierzy ogniochronnych CarboCollar CC.
Przejścia pożarowe kabli i tras kablowych
Przejścia pożarowe instalacji kablowych np. kabli, wiązek kabli i koryt kablowych wymagają wypełnienia przestrzeni między przegrodą a kablem/korytem kablowym. Do uszczelniania takiego przejścia pożarowego stosuje się wełnę mineralną którą należy zabezpieczyć stosując pastę ogniochronną Flame Cabel Pasta A. Kable zaś wymagają pokrycia farbą pęczniejącą Flame Cabel Farba, która zapobiega topieniu i paleniu osłony kabla oraz rozprzestrzenianiu pożaru.
Przejścia pożarowe pojedynczych kabli i wiązek przewodów elektrycznych
Farba ogniochronna Flame Cabel Farba znajduje zastosowanie także do zabezpieczania przejść pożarowych kabli i wiązek, kabli. Farba ogniochronna Flame Cabel Farba może być także aplikowana na wełnę mineralną stosowaną jako otulina izolacyjna przejść pożarowych koryt kablowych. Po wyschnięciu powłoka ogniochronna ma bardzo dobrą adhezję do podłoży wykonanych z tworzyw sztucznych stosowanych do produkcji kabli. Istotną właściwością Farby ogniochronnej Flame Cabel Farba jest jej wysoka elastyczność która zapewnia trwałość zabezpieczenia p.poż. nawet w przypadku kabli poddawanych odkształceniom w pobliżu przejścia pożarowego.